Η ελπίδα είμαστε εμείς…
Τότε......
“Στα τέλη του 19ου αιώνα κάποιος ονειροπόλος επαναστάτης, ονόματι Αντόνιο Κονσελέιρο, βαρέθηκε να περιμένει τη μέρα της επανάστασης για να αλλάξει η κοινωνία και αποφάσισε να χτίσει τη δική του την κοινωνία μέσα στην υπάρχουσα κοινωνία. Αυτά στη μακρινή Βραζιλία. Άρχισε να μιλάει για το όραμά του στους περιθωριακούς, στους τρωγλοδύτες, ζητιάνους, ξεχασμένους γέρους, σε παιδιά του δρόμου, ακόμα και σε ανάπηρους. Συγκέντρωσε μερικές χιλιάδες ανθρώπους όπου κατέλαβαν μια έκταση γης, στη βόρεια Βραζιλία. Το μέρος ήταν αφιλόξενο και κακοτράχαλο. Αλλά μπορούσαν να το καλλιεργήσουν και να ζήσουν. Όλοι είχαν το ίδιο μερίδιο, και όλοι μαζί φρόντιζαν τους γέρους και τους ανήμπορους. Η είδηση αυτής της “κοινωνίας” μέσα στην κοινωνία διέτρεξε όλη την Βραζιλία και άρχισαν να καταφθάνουν εκεί φτωχοί από την κάθε γωνιά της χώρας που ήθελαν να εγκατασταθούν στο Γκανούδος. Έτσι λεγότανε το μέρος.
Η κυβέρνηση αποφάσισε να στείλει 500 στρατιώτες για να καθαρίσουν την περιοχή. Αλλά έγινε ακριβώς το αντίθετο. Οι άοπλοι φτωχοί “καθάρισαν” τους στρατιώτες. Ελάχιστοι γύρισαν πίσω ζωντανοί και ακέραιοι. Η επόμενη επιχείρηση-σκούπα ήταν πιο οργανωμένη. Στείλανε 1.300 βαριά οπλισμένους στρατιώτες που τους υποστήριζε και πυροβολικό. Αλλά και εδώ τα πράγματα πήγαν άσκημα για τον κυβερνητικό στρατό. Γύρισαν πίσω δύο τρεις εκατοντάδες. Το 1897 ήρθε το τρίτο κύμα στρατιωτών. Περίπου 2.500 άντρες-κομάντος με κανόνια και όλα τα σχετικά. Τότε το Γκανούδος είχε περίπου δέκα χιλιάδες φτωχούς. Ύστερα από μάχες δύο μηνών το Γκανούδος πέφτει. Στους τελευταίους τέσσερις υπερασπιστές του Γκανούδος, ήταν ένα αγόρι εφτά χρονών και ένας άντρας 70 χρονών. Από αυτή τη σφαγή επέζησαν 400 άτομα, στη συντριπτική τους πλειοψηφία γυναικόπαιδα.
Σήμερα.....
Ξεκινώντας από μικρά και αποσπασματικά κινήματα ιθαγενών που αντιστέκονταν στην εκδίωξή τους από τη μάνα γη που καλλιεργούσαν και ζούσαν την δεκαετία του ’50 και καταλήγοντας στην πρώτη επίσημη μορφοποίησή του με το Πανεθνικό Συνέδριο το 1985 το Κίνημα των Ακτημόνων Εργατών της Βραζιλιας.
Από την ανυπαρξία της φτώχειας στη συνείδηση των δυνατοτήτων…
Οι ακτήμονες του MST δεν είναι άλλοι από τους ανθρώπους των παραγκουπόλεων της Βραζιλίας, από τους ιθαγενείς που εκδιώχθηκαν από την γη και τη δουλειά τους και οδηγήθηκαν στην φτώχεια ή ακόμα και από ανθρώπους των κατώτερων μικροαστικών στρωμάτων που η ζωή τους δεν άνθισε στον ακμάζοντα Βραζιλιάνικο καπιταλισμό. Από αυτή την ανύπαρκτη μοιρολατρική κατάσταση γεννήθηκε ένα κίνημα ανθρώπων που δημιουργούν Ζωή. Με ιδεολογικές ρίζες που ξεκινούν από την θεολογία της απελευθέρωσης, τον μαρξισμό, την Κουβανική επανάσταση και αγγίζουν έως και αναρχικά αντιιεραρχικά προτάγματα οι άνθρωποι που είναι το MST έχουν μετατρέψει τον αντικαπιταλισμό από λόγο σε πράξη. Έχουν ήδη δημιουργήσει 79 συνεταιρισμούς αγρότικής παραγωγής, 50 συνεταιρισμούς εμπορίου και παροχής υπηρεσιών, 28 συνεταιρισμούς τεχνικής βοήθειας στη γεωργία αλλά και 4 πιστωτικούς συνεταιρισμούς. Επιπλέον έχουν ξεκινήσει 140 αγρο-βιομηχανίες μικρής και μεσαίας παραγωγής (φρούτων, δημητριακών, γάλακτος) και συμβουλευτικά προγράμματα αγρο-οικολογικών με προχωρημένη εκπαίδευση για κάθε τύπο.
Εκπαίδευση.......
Η εκπαίδευση είναι και το κλειδί σε αυτή την επιτυχία. Στα 2.000 σχολεία που έχουν ανοίξει στους καταυλισμούς τους διδάσκονται με τις αντιιεραρχικές και συμμετοχικές δομές εκπαίδευσης του Paulo Freira περισσότερα από 200.000 παιδιά και νέοι άνθρωποι, και έχουν αυτομορφωθεί και ξεπεράσει τον αναλφαβητισμό περισσότεροι από 50.000 ενήλικοι ενώ έχουν έρθει σε συνεργασία με 13 πανεπιστήμια. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πρώτο συνέδριο του κινήματος, το 1985, είχε συμμετοχή 1.400 ατόμων. Στο 5ο συνέδριο υπήρχαν περίπου 1.400 παιδιά, εκπροσωπώντας το αυτόνομο σύστημα εκπαίδευσης που έχει οργανώσει το MST, το οποίο μάλιστα πλέον στηρίζεται σε δασκάλους που έχουν εκπαιδευτεί μέσα σε αυτό το ίδιο σύστημα. Η εφημερίδα Sem Terra που εκδίδεται από την αρχή του κινήματος και 20 κοινοτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί ολοκληρώνουν την εικόνα.
Έτσι η συζήτηση για ισότητα από αντικαπιταλιστική σκοπιά παίρνει υλική μορφή με το κίνημα των ακτημόνων. Και χιλιάδες άνθρωποι έχουν χτίσει με τα ίδια τους τα χέρια την αξιοπρέπεια, που το υπάρχον σύστημα τους είχε στερήσει σε κάποιες περιπτώσεις όπως των ιθαγενών ήδη από αιώνες. Και τα συνθήματα του MST μετατράπηκαν σε πράξη… Η Γή σε αυτόν που την δουλεύει… Χωρίς αγροτική μεταρρύθμιση δεν υπάρχει δημοκρατία… Η κατάληψη είναι η μόνη λύση… Καταλαμβάνω, Αντιστέκομαι, Παράγω… Αγροτική μεταρρύθμμιση, Ένας αγώνας όλων μας…
Δράση....
“Το κίνημα των Ακτημόνων δεν είναι ένοπλο και δεν χρησιμοποιεί βία. Οι καταλήψεις γίνονται ειρηνικά, νύχτα και πάντα Παρασκευή (Μέχρι να κινηθεί η γραφειοκρατία, αυτοί έχουν ήδη εγκατασταθεί. Τα Σαββατοκύριακα η κρατική μηχανή ξεκουράζεται. Έτσι κερδίζουν οι ακτήμονες δύο μέρες). Προηγούμενα έχουν εντοπίσει ποια περιοχή θα καταλάβουν που θα πρέπει να είναι κρατική ή ο λαντιφουντάριος να την έχει αφήσει ακαλλιέργητη.
Μη βίαιοι, δε σημαίνει παθητικοί. Αντιστέκονται με χέρια και με πόδια. Την τύχη του Σίλβα είχαν πολλοί ηγέτες των Ακτημόνων. Οι πιστολέιρος που ενοικιάζονται από τους μεγαλοκτηματίες μπορούν να δολοφονήσουν όποιον τους υποδειχθεί έναντι του ποσού των 20-50 ευρώ. Από το 1985 μέχρι το 1999, είχαν δολοφονηθεί 1.169 άτομα που όλα τους είχαν σχέση με το κίνημα των ακτημόνων. Ανάμεσά τους και πολλοί κληρικοί που ανήκουν στη “Θεολογία της Απελευθέρωσης” και πήραν ενεργό μέρος στις καταλήψεις. Γι’ αυτό δεν είναι σπάνιο να δεις τη φωτογραφία του Τσε δίπλα στο Χριστό, στην ίδια καλύβα. Στη Βραζιλία υπάρχουν 15 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν στην απόλυτη φτώχεια. Και εδώ είναι η μεγάλη δεξαμενή του κινήματος. Η εγκληματικότητα στη Βραζιλία είναι μεγάλη. Στο Σαν Πάουλο δολοφονούνται κάθε χρόνο 6.000 άνθρωποι και άλλοι 3.000 στο Ρίο. Τα περισσότερα είναι έργα των πιστολέιρος ή των ιδιωτικών αστυνομιών των πλουσίων. Συνήθως τα θύματα είναι παιδιά ή άνεργοι που βρέθηκαν στη λάθος γειτονιά. Και αυτός είναι ένας ακόμα λόγος για να αποφασίσει κάποιος να ενωθεί με το κίνημα εν αναμονή της δημιουργίας του νέου “ακομπαμέντος”. Και η ελπίδα για κάτι καλύτερο, εδώ και τώρα, στρατολογεί.”
Στον καιρό του αλλόκοτου φόβου λοιπόν η ελπίδα γεννιέται ακόμα και στις παραγκουπόλεις, όταν το ανθρώπινο γένος θυμάται την κυτταρική εντολή της δημιουργίας…
